Brug over Kleine Nete

Huidige verkeersmaatregelen:

De brug is afgesloten voor alle gemotoriseerd verkeer. Fietsverkeer blijft mogelijk via de fietsbruggen in beide richtingen. Het gemotoriseerd verkeer tussen Lichtaart en Olen verloopt via grondgebied van Herentals en Geel. Er wordt geen plaatselijke omleiding voorzien.

Omwille van de overbelasting van de omgeving worden er vanaf de week van 12 februari 2024 bijkomende verkeersmaatregelen ingevoerd:

• Stenenstraat: invoering eenrichtingsverkeer in noordelijke rijrichting
• Heidriesstraat: invoering eenrichtingsverkeer in zuidelijke rijrichting

Deze maatregelen gelden enkel voor gemotoriseerd verkeer. Fietsers kunnen steeds in beide richtingen bewegen.

De Lijn heeft haar dienstverlening aangepast. Voor meer info: https://www.delijn.be/nl/routeplanner/

Camping Korte Heide en Cobra Deluxe/Laser Games is bereikbaar via Olensteenweg (Lichtaart). Café De Nete is bereikbaar via de Lichtaartseweg (Geel/Olen).

Aanleiding van de werken:

Eind augustus is er een melding binnengekomen van een scheur in de brug over de Kleine Nete die enkel waarneembaar is vanop het water. De brug bevindt zich op het grensgebied tussen Geel en Kasterlee. Tijdens een overleg tussen stad Geel en gemeente Kasterlee is beslist hier op korte termijn verkeersmaatregelen te nemen en bijkomend advies in te winnen bij een studiebureau. 

Aard van de werken:

Gezien de complexiteit voor een mogelijk herstel of aanleg van een nieuwe brug, dient er eerst een studie te gebeuren over de haalbaarheid van de verschillende scenario's, waar we rekening houden met alle factoren.

Planning van de werken:

September - december 2023: overleg met alle betrokken partijen en bestuderen van de diverse scenario’s.

Op dit moment is het jammer genoeg niet mogelijk om reeds bij benadering een uitspraak te doen over de timing en de mogelijkheid om een noodbrug aan te leggen of over de timing om een nieuwe brug te realiseren. Uiteraard wordt alles in het werk gesteld om zo snel mogelijk uitsluitsel te geven, rekening houdend met de nodige studies, procedures voor overheidsopdrachten en de noodzakelijke vergunningen waar een openbaar bestuur aan gebonden is.

In de budgettaire meerjarenplanning zijn voor 2024 financiële middelen voorzien om alle bruggen op ons grondgebied te laten inspecteren.

Update:

15/05/2024: De situatie van de fundering en de landhoofden is de afgelopen weken nog beter in kaart gebracht. Daarbij is er vooral gekeken naar technieken om de bestaande brug zo goed mogelijk te stabiliseren, in die zin dat ze weer voor enkele jaren kan gebruikt worden door gemotoriseerd verkeer.

De techniek die daarvoor het meeste kans maakt is deze om te werken met micro-palen die door het metselwerk worden geboord. Om deze werken te kunnen uitvoeren worden momenteel een bestek en een meetstaat opgemaakt. Ook wordt onderzocht welke machtigingen en vergunningen hier al dan niet voor nodig zijn.

Parallel wordt ook verder gewerkt aan plannen voor een nieuwe brug. Maar omwille van de vele eisen waaraan die moet voldoen, blijkt een nieuwe langere en hogere brug met alle voorzieningen voor fauna en flora toch niet op korte of middellange termijn mogelijk.

19/03/2024: Het is inmiddels duidelijk dat het ontwerpen, vergunnen en bouwen van een volledig nieuwe brug een werk van lange adem wordt. Vergunningen voor een brug over een waterloop van eerste categorie hebben een lange doorlooptijd. Daarom onderzoeken we nu parallel nieuwe pistes voor een tijdelijk herstel via het stabiliseren van de gescheurde en deels uitgespoelde landhoofden.

Samen met stad Geel, studiebureau Arcadis en een gespecialiseerde firma hebben we ter plaatse bekeken wat de technische mogelijkheden zijn om via boringen en injecties te werken. Verder onderzoek is nodig, maar wordt zo snel als mogelijk uitgevoerd. De huidige staat van de draagstructuur en de niet zichtbare funderingen moeten nog beter in kaart worden gebracht om duidelijkheid te krijgen of deze techniek hier kan worden aangewend.

09/02/2024: Op uitdrukkelijke vraag van Geel en Kasterlee werd er met spoed een overleg ingepland met het ambtelijk Procesbeheerscomité (PBC) Kleine Nete ter bespreking van de draagwijdte en de gevolgen van hun ontwerpadvies. Tijdens het overleg wordt het ontwerpadvies onderdeel per onderdeel besproken. Het advies omvat volgende elementen

1. Hydraulisch
   • Hoogte en sleutelpeil van de brug ligt op 13.94mTAW (Tweede Algemene Waterpassing = referentiehoogte waartegenover hoogtemetingen in België worden uitgedrukt). Rekening houdend met een T100 (Waterpeil dat één keer per 100 jaar kan voorkomen), nieuw klimaat en nieuwe toestand Kleine Nete komt het peil op 14.09mTAW. Reken daarbij een 30cm voor doorgang drijfvuil e.d. en je komt op een nieuw sleutelpeil voor de brug van 14.39mTAW.
     • Impact op ontwerp: dit wil zeggen dat een nieuwe brug hoger zal komen dan de huidige brug. Dit heeft niet alleen een impact op de bouw van de brug maar dit heeft ook een grote impact op naastgelegen private percelen. Deze impact wordt door het studiebureau verder uitgetekend.
   • De nieuwe definitieve brug dient rekening te houden met de gewijzigde visie op de vallei van de Kleine Nete die dient te evolueren naar een klimaatbestendige vallei. Ze moet dus rekening houden met nieuwe beleidskaders en uitdagingen. Voor het aspect water wordt de winterbedding doorgetrokken onder de nieuwe brug.
     • Impact op het ontwerp: Te bekijken of de winterdijken doorgetrokken worden aan de zuidelijke of de noordelijke kant. Gezien de voorwaarde gesteld wordt dat er 50m voorzien moet worden (i.k.v. ecopassage) wil dit zeggen dat de brug een grote overspanning heeft. Constructief spreekt men dan over een ander concept van brug dan waar we tot nu toe rekening mee hielden. Er mag wel gewerkt worden met tussenpijlers.
     • Technisch te bekijken:
       • Integraalbrug heeft een beperkte overspanning. Met tussenpijlers kan dit langer worden maar nog steeds geen 50m.
       • Impact naar omgeving: nutsvoorzieningen onder Kleine Nete, pompstation Aquafin, drukleiding gas komen in het gedrang en moeten mogelijks verplaatst worden.
       • Bij verbreden en verlengen van de brug kunnen de huidige fietsbruggen niet behouden blijven.
2. Ecologisch
   • Er is vanuit natuurbehoudsdoelstellingen nood aan passage voor fauna en flora zowel langs als over de Kleine Nete. De voorwaarde omvat een passage voor natuur onderlangs de brug en bovenlangs de brug. De huidige Netebrug vormt een knijp in de Netevallei en maakt laterale migratie onmogelijk. Water- en oevergebonden soorten kunnen zich in de toekomst via het AOG (Actieve Overstromingsgebied) makkelijker parallel aan de Kleine Nete verplaatsen, maar botsen op de bestaande bruggenhoofden en worden gedwongen de Olensesteenweg/Lichtaartsesteenweg te kruisen of de Kleine Nete in te gaan. Het ontwerpadvies bevat geen concrete voorstellen maar verwijst naar Nederlandse literatuur. Die gaat voor een verbinding onderlangs voor de otter van minimaal 50m breedte, inclusief de waterloop. Deze vereisten zijn sturend voor de inplanting van de toekomstige landhoofden. Cruciaal is dus dat de oevers doorlopen onder de brug. Er zijn ondertussen verschillende referenties en type-oplossingen.  Zie o.a. leidraad faunavoorzieningen en vademecum natuurtechniek van AWV. 
     • Impact op het ontwerp: brug wordt breder en langer, wat een aantal vragen oproept. Wat is impact op draagkracht en overspanning? Zijn er combinaties mogelijk tussen fietspaden en ecopassages? Hoe kunnen we dit technisch verwerken in het ontwerp van de brug en wat is de impact op infrastructuur, kosten en omgeving? Er zijn geen concrete voorstellen vanuit ontwerpadvies maar dit advies verwijst naar Nederlandse literatuur. Zo verwijst Nederlandse literatuur o.a. naar een onderlangse verbinding voor otter van minimaal 50m breedte, inclusief de waterloop.

Na het overleg gaat Arcadis onmiddellijk aan de slag met het verwerken van de voorwaarden van VMM en ANB om te komen tot een volgend ruw voorontwerp. Op basis van dit voorontwerp zullen op korte termijn de volgende acties opgesteld worden.  

31/01/2024: Kasterlee en Geel ontvangen het ontwerpadvies over de brug Kleine Nete dat het ambtelijk Procesbeheercomité (PBC) Kleine Nete op 20 december 2023 heeft geformuleerd. Dit advies bevat ontwerprichtlijnen over de wijze waarop een nieuwe definitieve brug over de Kleine Nete moet worden aangelegd. Zo vraagt men om de brug te verhogen omwille van het grotere debiet dat door de Kleine Nete kan stromen. En in functie van de fauna vraagt het advies om passages te voorzien zowel onder de brug als over de rivier. Inhoudelijk hebben vooral de Vlaamse administraties van VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) en ANB (Agentschap Natuur en Bos) dit advies bepaald.

Omdat dit advies toch heel wat technische en financiële gevolgen heeft en ook vragen oproept in verband met de vergunningsprocedure, hebben Kasterlee en Geel een dringend overleg gevraagd met VMM en ANB. Want kort gezegd komt het advies erop neer dat de nieuwe brug hoger, breder en langer moet worden en dus ook een stuk duurder zal zijn.

30/01/2024: Afgelopen periode werden verschillende scenario’s technisch en budgettair bestudeerd in kader van haalbaarheid. Analyse van dit studiewerk geeft duidelijk weer dat het aspect vergunning het knelpunt vormt. Geel en Kasterlee hebben daarom beslist geen tijdelijke brug te voorzien maar te focussen op het ontwerp en bouw van een definitieve brug. Het volledige persbericht is terug te vinden in bijlage.

01/02/2024: Op donderdag 1 februari 2024 is er een overleg gepland met Geel, Kasterlee, Arcadis en Gewestelijk Omgevingsambtenaar gezien een vergunning op Vlaams Niveau nodig is. Doel van het overleg is de toekomst van het  vergunningstraject te doorlopen met als doel dit traject optimaal en zo kort mogelijk te houden.

09/01/2024: Tijdens de Raadscommissie Mobiliteit is het project toegelicht door het studiebureau. Je kan dit raadplegen via you-tube.

21/12/2023: Tijdens overleg tussen Arcadis, Geel en Kasterlee worden de ontvangen nota’s (d.d. 18/12/2023) besproken.

Alternatieven zijn weergegeven op een schets. Wat relevant is, zijn de lange doorlooptijden voor de vergunningsprocedure voor elk van de scenario’s. De brug gaat over een waterloop van 1ste categorie waardoor niet de gemeente of de provincie vergunningverlenende overheid zijn, maar het meteen de Vlaamse overheid is die de omgevingsvergunning moet afleveren. Ook voor een tijdelijke brug.

Momenteel worden contacten gelegd op Vlaamse niveau waarbij we samen met deze instantie willen kijken of er mogelijkheden zijn waarbij een tijdelijke brug toch sneller vergund kan worden.

Op 20/12/2023 vond een ambtelijk overleg van opvolgingscommissie Kleine Nete plaats. Op dit overleg stond de problematiek van de brug geagendeerd. Op 22/12/2023 ontvingen wij de bevestiging dat dit punt inhoudelijk besproken was en dat er in de loop van tweede week januari een schriftelijk advies bezorgd zal worden aan de betrokken partijen.

18/12/2023: Arcadis bezorgt Kasterlee en Geel bijkomende nota’s

• Overzicht mogelijke varianten met betrekking tot het aspect timing en vergunningsprocedures
• High-level raming kostprijs van een tijdelijke en een nieuwe brug

11/12/2023: Tijdens een overleg tussen Arcadis, Geel en Kasterlee worden de ontvangen studies (d.d. 7/12/2023) besproken.

• Bespreking deskstudie
• Geel en Kasterlee krijgen een toelichting bij de technische berekeningen
• Er blijkt een noodzaak om bijkomende grondonderzoeken uit te voeren. Er zijn rapporten van uitgevoerde sonderingen (2016) beschikbaar. Deze zijn uitgevoerd in functie van de twee fietsbruggen. Op basis van de beschikbare grondonderzoeken wordt vermoed dat de damwanden bij een nieuwe brug voldoende draagvermogen kunnen geven door de stijve zandlagen (formatie van Diest). Dit is slechts een vermoeden, gezien de beschikbare sonderingen niet diep genoeg gaan. Bijkomend grondonderzoek (2 x 2 sonderingen ter hoogte van de nieuwe landhoofden) is dus noodzakelijk. Arcadis zet hiervoor de nodige stappen om deze bijkomende sonderingen te laten uitvoeren.

• Toelichting studie nieuwe brug.
  • Timing nieuwe brug wordt besproken:
  • Uitvoeren bijkomende sonderingen
  • Uitvoering studie + opmaak bestek
  • Vergunningen (waterloop 1e categorie)
  • Aanbestedingsprocedure
  • Bouw van de brug
• Het in kaart brengen van de ondergrondse nutsleidingen ter hoogte van de nieuw te bouwen landhoofden is lopende.
• Locatie, mogelijke timing, impact omgeving, integreerbaarheid fauna passage langs de oever Kleine Nete.
• Planning
• Tijdelijke brug:
• Omdat er nog geen zekerheid is dat het voor de hand liggende perceel hiervoor kan worden gebruikt, vraagt Kasterlee om ook andere alternatieven voor een noodbrug te onderzoeken.
• 2 nieuwe mogelijke locaties worden in kaart gebracht die Arcadis verder zal onderzoeken. Het onderzoek van een noodbrug houdt rekening met 3 scenario’s.

Burgemeester Kasterlee dringt nogmaals aan op het bezorgen van een ruwe financiële raming. Hiervoor is nog ongeveer een week nodig om die te kunnen bezorgen.

Volgende bespreking is gepland op 21 december 2023 om 14u30.

07/12/2023: We hebben per mail een stand van zaken ontvangen van Arcadis. Wij ontvingen volgende documenten:

• Voorstel tot ontwerp definitieve brug in concept van Integraalbrug
• Deskstudie grondonderzoek Kleine Nete

27/11/2023: Tijdens het kwartaaloverleg met Aquafin werd door Kasterlee gevraagd om de detailplannen van hun leidingen te bezorgen. Desgevallend moet hiervoor bijkomend onderzoek, zoals sonderingen, worden uitgevoerd.

22/11/2023: Overleg met Geel, Kasterlee, studiebureau, Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) en Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Tijdens dit overleg werd er o.a. gesproken over de translaterale migratie van fauna in de vallei. Dit houdt in dat bepaalde dieren zich moeten kunnen verplaatsen langsheen de oever van de rivier onder de brug. ANB en VMM vragen bij de aanleg van een nieuwe brug te kijken naar mogelijke ecoverbindingen voor allerlei soorten. VMM vraagt om elke nieuwe infrastructuur af te stemmen op de bredere ontwikkeling in de vallei van de Kleine Nete. Het studiebureau merkt op dat ook rekening moet worden gehouden met de onderboorde leidingen in het bijzonder met de rioleringsinfrastructuur van Aquafin.

Eind 2023 zal VMM een Vlaams advies overmaken aan Kasterlee en Geel waarin deze zaken opgenomen zijn.

13/11/2023: Plaatsbezoek door Geel, Kasterlee en studiebureau. Gezien een tijdelijke brug niet aangelegd kan worden op de locatie van de werf voor een definitieve nieuwe brug, is er ter plaatse o.a. gekeken naar aangelande private percelen die nodig zijn voor de aanleg van een tijdelijke brug.

10/11/2023: Terugkoppeling van de eerste berekeningen, waarna wordt beslist om scenario 1, namelijk tijdelijke herstelling van de brug, niet verder op te nemen. Geel en Kasterlee zijn sterk vragende partij om snel duidelijkheid te hebben over de voor- en nadelen van scenario 2 en 3. Daarbij zullen niet enkel de kostprijs, maar ook de timing en de inperking van de hinder belangrijke criteria zijn om een beslissing te nemen. 

16/10/2023:  Er is een overleg met Geel, Kasterlee en studiebureau, waar afspraken worden gemaakt over de verdere aanpak. Er wordt op dat moment beslist te werken rond drie scenario’s, namelijk:

• scenario 1: (tijdelijk) herstellen van de brug,
• scenario 2: aanleg van een tijdelijke brug,
• scenario 3: aanleg van een nieuwe brug.

Voor elk scenario wordt er een haalbaarheidsstudie en raming gevraagd. Het studiebureau gaat hier onmiddellijk mee aan de slag.

13/10/2023: Geel en Kasterlee ontvangen via mail aangepast advies van studiebureau. Door de verlaagde waterstand is het tijdens het plaatsbezoek van 11/10/2023 mogelijk de funderingsaanzet van beide landhoofden te inspecteren. Ter hoogte van de breuken in het funderingsmetselwerk werden verzwarende ernstige gebreken vastgesteld. Het algemeen advies wordt hierdoor om veiligheidsredenen bijgesteld. Door bijkomende vaststellingen adviseren zij de brug volledig uit dienst te nemen. Op zaterdag 14/10/2023 wordt na overleg beslist de brug vanaf ’s middags af te sluiten voor alle gemotoriseerd verkeer, fietsverkeer blijft nog steeds mogelijk. 

03/10/2023: Bespreking van het inspectieverslag. Het inspectieverslag van 02/10/2023 werd uitvoerig toegelicht door Arcadis. Geel en Kasterlee gaan akkoord dat Arcadis vervolg opmeting uitvoert op woensdag 11/10/23. De resultaten worden besproken op vervolg overleg van 16/10/23.

02/10/2023: Ontvangst inspectieverslag Arcadis.

29/09/2023: In navolging van inspectie van de brug op 26/9 wordt beslist om huidige maatregelen te handhaven tot ontvangst en bespreking van het nieuwe  rapport.

26/09/2023: Inspectie van de brug uitgevoerd door studiebureau.

22/09/2023: Er wordt beslist om studiebureau Arcadis in te schakelen voor een dringende inspectie van de brug. Een afspraak met Arcadis wordt gemaakt voor inspectie op 26/09 en bespreking inspectie op 3/10. Tijdens de inspectie wordt ondersteuning geboden door brandweerzone Taxandria.

21/09/2023: Na eerste contacten tussen Kasterlee en Geel is beslist om onmiddellijk verkeersremmende maatregelen te nemen. Snelheids- en tonnagebeperking worden ingevoerd voor gemotoriseerd verkeer. Fietsverkeer blijft mogelijk. Brandweerzone Kempen voert een eerste inspectie uit en bezorgt de betrokken partijen de nodige foto’s en filmpjes.