Het verbod is nodig voor de bescherming van het (grond)watersysteem en de valleigebieden die zeer gevoelig zijn voor de gevolgen van droogte. Op basis van peil- en debietmetingen, uitgevoerd door de provincie Antwerpen en de Vlaamse milieumaatschappij (VMM), blijkt dat de waterpeilen de afgelopen weken sterk gedaald zijn. De ecologische toestand van alle waterlopen gaat zienderogen achteruit en verschillende waterlopen zijn zelfs gedeeltelijk drooggevallen. Op een aantal waterloopsegmenten is vissterfte vastgesteld en zijn kleinschalige reddingsacties opgezet om vissen te verplaatsen naar een nabijgelegen waterloop waarin wel nog voldoende water aanwezig is.
Er zijn echter nog maar weinig waterlopen met voldoende water om te dienen als toevluchtsoord voor de beekfauna. De neerslag van afgelopen weken was echter niet gelijk verdeeld over de provincie Antwerpen, en bij uitbreiding over Vlaanderen. Er is in detail voor elk stroomgebied beoordeeld of de waterpeilen en debieten voldoende structureel hersteld zijn. Uit de analyse volgt dat voor bepaalde stroomgebieden het geldende captatieverbod kan worden opgeheven maar dat het captatieverbod behouden blijft voor stroomgebieden waar het waterpeil onvoldoende is hersteld of waar zich ecologisch zeer kwetsbare waterlopen in bevinden.
Het door de Vlaamse droogtecommissie geadviseerde kader “ecologische kwetsbaarheid van onbevaarbare waterlopen bij droogte” is toegepast op de huidige hydrologische toestand van de onbevaarbare waterlopen in de provincie Antwerpen. Hieruit volgt dat een captatieverbod voor nagenoeg heel de provincie Antwerpen is aangewezen. Voor de precieze locatie van de afgebakende stroomgebieden wordt verwezen naar de kaart bij downloads of de online kaarten op onderstaande links. De stand van zaken van de captatieverboden en een interactieve kaart zijn te raadplegen via www.cathyberx.be, www.provincieantwerpen.be/waterlopen of de twitteraccount van de provinciale dienst Integraal Waterbeleid.
Wat is een captatieverbod?
Dit captatieverbod betekent dat er geen water uit gecategoriseerde waterlopen mag opgepompt worden. Het captatieverbod geldt niet voor hulpdiensten bij noodgevallen, het beperkt capteren van drinkwater voor vee of voor het beperkt capteren van aanmaakwater voor gewasbeschermingsmiddelen. Het provinciaal captatieverbod is niet van toepassing op bevaarbare waterlopen, waarvoor de richtlijnen gelden van De Vlaamse Waterweg.
Algemeen spaarzaam watergebruik tot zeker eind augustus
Het is altijd belangrijk om spaarzaam om te gaan met ons kostbaar water en niet-essentiële toepassingen te vermijden. Door de huidige algemene droogtetoestand is het extra belangrijk om zeker tot het einde van de maand augustus 2020 geen water te gebruiken voor het sproeien van gazon, wassen van auto’s, kuisen van verharde oppervlaktes, en andere toepassingen die kunnen worden uitgesteld. Het gaat hierbij niet alleen om drinkwater maar om alle types van water.
De provincie Antwerpen monitort de toestand voortdurend.
Op 4 juni 2020 stelde gouverneur Cathy Berx een tweede uitbreiding van het captatieverbod in voor onbevaarbare waterlopen. Op 17 juli is dit verbod deels opgeheven omdat voor een aantal specifieke waterlopen de debieten en waterpeilen voldoende waren hersteld dankzij de neerslag van begin juli. De provincie Antwerpen monitort de toestand voortdurend. Op 7 mei 2020 stelde gouverneur Cathy Berx een captatieverbod in voor onbevaarbare waterlopen. Er volgden uitbreidingen op 21 mei en 3 juni 2020. Op 16 juli 2020 werd dit verbod deels opgeheven omdat voor een aantal specifieke waterlopen de debieten en waterpeilen voldoende waren hersteld dankzij de neerslag van begin juli.
